علل و انواع آسیب به پوشش چاه نفت
مکانیسم آسیب به شرح زیر است:
۱. تأثیر دما: الف. هنگامی که دما افزایش می‌یابد، استحکام خود پوشش کاهش می‌یابد. ب. هنگامی که دما افزایش می‌یابد، پوشش منبسط می‌شود و باعث ایجاد تنش فشاری و تنش خمشی در پوشش می‌شود که استحکام را کاهش می‌دهد. ج. هنگامی که دما افزایش می‌یابد، سیال حلقه‌ای منبسط می‌شود. این امر منجر به افزایش فشار داخلی و در نتیجه کاهش استحکام پوشش می‌شود.
۲. آسیب خستگی: افزایش دما باعث کشش پوشش می‌شود و در نتیجه تنش کششی و فشاری ایجاد می‌شود. این تنش چرخه‌ای است و باعث آسیب خستگی به پوشش می‌شود.
۳. آسیب لغزشی: غلاف سیمانی و پوشش به دلیل افزایش دما می‌لغزند و باعث می‌شوند پوشش به کف چاه برخورد کند و تغییر شکل داده و آسیب ببیند.
۴. تولید شن و ماسه: چاه‌های نفت سنگین تولید شن و ماسه زیادی دارند و ذرات شن و ماسه سهم زیادی در سایش لوله‌های جداری دارند.
علل آسیب به پوشش چاه نفت:
۱. سایش مکانیکی: پوشش به طور مداوم در چاه نفت بالا و پایین حرکت می‌کند و به دیواره چاه ساییده می‌شود و به تدریج باعث سایش می‌شود. علاوه بر این، چاه‌های نفت حاوی اجسام سختی مانند شن هستند که باعث سایش آشکارتر پوشش می‌شوند.
۲. آسیب خوردگی: پوشش‌ها باید در برابر اثرات خورنده اسیدهای مختلف، قلیاها، نمک‌ها و سایر مواد شیمیایی موجود در چاه‌های نفت مقاومت کنند. آسیب خوردگی به مرور زمان رخ می‌دهد.
۳. آسیب ناشی از نیروهای خارجی: در طول کارکرد طولانی مدت پوشش در چاه‌های نفت، به ناچار تحت تأثیر برخی نیروهای خارجی مانند ضربه مته، برخورد کارگران و غیره قرار می‌گیرد.
۴. انبساط و انقباض حرارتی: چاه‌های نفت در طول تولید، دماهای بالا و پایین تولید می‌کنند، بنابراین پوشش با گرما منبسط و منقبض می‌شود که به مرور زمان باعث آسیب به پوشش می‌شود.
۵. آسیب استراتژیک: آسیب به پوشش ناشی از عوامل انسانی خاص، مانند کارکرد نادرست تجهیزات مکانیکی، خطاهای کارگران و غیره.
انواع آسیب به پوشش چاه نفت:
۱. خراش‌ها: شیارهای طولی یا مارپیچی روی سطح پوشش خراشیده می‌شوند.
۲. سایش: سطح محفظه به صورت شیارهای برجسته یا بیضی شکل ساییده می‌شود.
۳. خوردگی: آثار خوردگی شیمیایی روی فلز روی سطح محفظه ظاهر می‌شود و لکه‌های زنگ یا سوراخ‌هایی روی سطح محفظه ظاهر می‌شوند.
۴. شکستگی: فلز روی سطح محفظه شکسته به نظر می‌رسد و دیواره داخلی به صورت ترک و شکستگی ظاهر می‌شود. ۵. اعوجاج:
محفظه تحت تأثیر نیروهای خارجی قرار می‌گیرد و منجر به خم شدن و تغییر شکل پیچشی می‌شود.
۶. شکستگی: ترک‌هایی به صورت طولی یا عرضی در محفظه ظاهر می‌شوند و باعث شکستن محفظه می‌شوند.
نتیجه‌گیری:
موارد فوق علل و انواع آسیب دیدگی جداره چاه نفت است. کارکنان نفت باید توجه داشته باشند که هنگام نگهداری و بهره برداری از چاه های نفت از آسیب دیدگی جداره جلوگیری کنند و آنها را به موقع تعمیر و تعویض کنند. در عین حال، شرایط عملیاتی چاه های نفت و جداره ها به طور منظم آزمایش می شود تا تولید ایمن و پایدار چاه های نفت تضمین شود.
